Wildwood Dancing by Juliet Marillier (n)

จริง ๆ เล่มนี้ หยิบมาดูเพราะติดใจปกกับชื่อ แล้วพอพลิก ๆ อ่านดู ก็เหมือนจะน่าสนุกพอที่จะติดมือกลับมาอ่านให้จบ โดยเฉพาะเมื่อถูกใจกับการใช้ภาษาทั้งพรรณนาและบรรยายที่ใช้อยู่ผ่านมุมมองคนเล่าเรื่อง

ชนิด : Young Adult / Fantasy/ fairytale retelling
สำนักพิมพ์ : Knopf Books for Young Readers; Reprint edition (March 25, 2008) (Paperback)
จำนวนหน้า : 432 หน้า

เรื่องนี้เล่าผ่านมุมมองและการเล่าเรื่องของสาวน้อย Jenica ลูกสาวคนรองในบรรดา 5 คนของพ่อค้าที่อาศัยอยู่ในทรานซิสวาเนียช่วงทศวรรษที่ 14 ชีวิตในเมืองกลางป่าเขาดูเหมือนจะผ่านไปวันต่อวันอย่างปกติธรรมดา เว้นแต่ว่าป่านั้นจะเป็นป่าลึกลับที่น้อยคนนักจะกล้าย่างกรายเข้าไป และสาวน้อยทั้งห้ามีความลับร่วมกันอยู่ ซึ่งก็คือ ทุกครั้งที่ดวงจันทร์เต็มดวง เด็ก ๆ จะแต่งตัวสวยงาม แล้วก้าวผ่านช่องทางลับ ไปสู่งานเต้นรำของเหล่าภูติพรายในอีกโลกหนึ่ง (Other Kingdom) แล้วใช้ชีวิตรื่นเริง โดยปราศจากความกังวลใจใด ๆ ตลอดทั้งคืน

อย่างไรก็ตาม ชีวิตสนุกสนานสบายใจหมดสิ้นลง เมื่อพ่อ ซึ่งป่วยต้องออกจากบ้านไปอยู่ที่อื่นในช่วงฤดูหนาว และ Cezar ลูกพี่ลูกน้องของห้าสาวซึ่งได้ตำแหน่งหัวหน้าชุมชนมาหมาด ๆ พยายามมีอิทธิพลเหนือทุกคน และเข้ามายึดครองบ้าน โดยอ้างว่าลูกพี่ลูกน้องซึ่งเป็นผู้หญิงไม่สามารถดูแลอะไรเองได้ โดยปราศจากการปกป้องคุ้มครองของผู้ชาย

สำหรับ Jenica เอง ในฐานะลูกสาวคนรองแต่รับผิดชอบที่สุด ต้องพยายามจัดการให้ทุกอย่างเข้าที่ ซึ่งก็ไม่ง่ายเลย โดยเฉพาะเมื่อพี่สาวคนโต Titiana ไปตกหลุมรักกับชายหนุ่มลึกลับที่อาจจะเป็นอันตรายแม้กับตัว Titiana เอง ทำให้ Jenica ต้องรับมือกับทุกอย่างพร้อมกัน - ทั้งดูแลบ้านและทรัพย์สิน ทั้งจัดการกับปัญหาความรักของพี่สาว ทั้งรับมือกับการขยายอิทธิพลของ Cezar ที่มีในบ้านและทรัพย์สินต่าง ๆ ของครอบครัว และต่ออันตรายที่ Cezar จะก่อให้เกิดแก่ Other Kingdom โดยที่ไม่มีใครเคียงข้างเธอเลย นอกจากเจ้ากบลึกลับ Gogu ที่เป็นสัตว์เลี้ยงและเพื่อนคู่ใจ

ไม่เคยอ่านหนังสือของ Juliet Marillier มาก่อน แค่รู้จักเธอผ่านชุด Sevenwaters Trilogy ซึ่งเป็นผลงานสร้างชื่อให้กับเธอเท่านั้น แต่อย่างที่ได้บอกไปตอนต้นแล้วว่าเปิดอ่านดูและติดใจกับวิธีเขียนเล่าเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นทั้งพรรณนาและบรรยายมาก เพราะเห็นภาพแล้วก็รู้สึกว่าใช้ภาษาได้รุ่มรวยเหลือเกิน จึงตัดสินใจซื้อกลับมา

จริง ๆ การหนีไปเต้นรำในตอนกลางคืนในดินแดนลึกลับน่าจะมาจากเรื่อง “เจ้าหญิงเต้นรำสิบสองพระองค์” นะ แล้วการที่เห็นกบ Gogu สัตว์เลี้ยงออกมาพูดอะไรเป็นปริศนามากขึ้นก็ทำให้นึกถึงเรื่อง “เจ้าชายกบ” ขึ้นมาลาง ๆ ซึ่งการอ่านตอนแรกก็ยังไม่ชัดมากจนกระทั่งช่วงหลัง ๆ และที่ตลกดีก็คือ การจัดรูปเล่มและความยาวของหนังสือทำให้กว่าจะรู้ตัวว่าเป็น Young Adult ก็ใกล้จบเล่มแล้ว ซึ่งการผูกเรื่องก็ทำได้ดีล่ะ เพราะเหตุการณ์ที่อยู่ตอนแรก แม้จะดูไม่มีความหมายหรือความสำคัญใด ๆ แต่สุดท้ายมันก็กลายเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดเหตุการณ์อย่างนั้นในที่สุดในตอนจบ ... ซึ่งในแง่หนึ่ง หลายอย่างก็เป็นสิ่งที่ผู้อ่าน (ที่เป็นป้าเกินวัย Young Adult) ตีความและเข้าใจเร็วเห็นมาก่อนล่วงหน้าได้ แต่การอ่านเรื่องระหว่างทางและเห็นจุดสรุปชัดเจนก็บันเทิงใจตอนอ่านขนานไปเสมอ - ถึงแม้ว่าจะมีรอว่าเมื่อไหร่จะเป็นเช่นนั้นเสียทีก็ตาม

ส่วนที่รู้สึกว่าทำได้ดีสำหรับการเป็นนวนิยาย Young Adult ก็คือเรื่อง Coming of Age ซึ่งในเรื่อง เห็นได้ชัดผ่านการละเล่นบันเทิงแรงใจในแต่ละวันของตัวเอก จนกระทั่งเมื่อพ่อป่วยและต้องจากไปที่อยู่ที่อื่นในช่วงหน้าหนาว ก็ทำให้เธอต้องก้าวเข้ามารับภาระของครอบครัว ในแบบฉบับของผู้ใหญ่ที่ต้องรับผิดชอบหน้าที่ของตัวเองอย่างจริงจัง โดยที่ไม่มีใครคอยช่วยเหลือ ซึ่งสิ่งนี้ก็ทำให้เห็นชัดถึงการที่ต้องเติบโต และต้องมีภาระหน้าที่ในชีวิตของเราแต่ละคน ทั้งนี้ การเต้นรำในแดนภูติพราย อาจจะเป็นความบันเทิงไม่กี่อย่างที่เด็ก ๆ จะหาได้ในชนบทที่ห่างไกล แต่ก็เป็นสัญลักษณ์แสดงให้ถึงสิ่งที่ไม่มีอยู่จริง และไม่จีรัง เปรียบเทียบกับการสนุกสนานของวัยเด็ก ซึ่งถึงแม้ครั้งหนึ่งการเต้นรำในวันดวงจันทร์เต็มดวงเหล่านี้จะเป็นทุกสิ่งทุกอย่างที่เด็ก ๆ ตั้งตาคอย แต่เมื่อเติบโตขึ้น (อย่างน้อยที่สุด ก็ในช่วงท้ายเรื่อง) สิ่งนี้ก็หมดความหมายลงไปทุกที เมื่อแต่ละคนพบชีวิตจริง ๆ และอนาคตที่รออยู่เบื้องหน้า

ประเด็น gender ถูกพูดถึงอยู่ด้วยในหนังสือ หรือจะให้ถูกก็คือ sexism กระมัง โดยเฉพาะเมื่อผ่านสายตาของ Cezar ลูกพี่ลูกน้องที่มองว่าสาว ๆ ทั้งห้าคนมีอิสระกันเกินไป และใช้ชีวิตอย่างที่อยากจะเป็นมากเกินไป ดังที่ Jenica เป็นผู้ช่วยทำบัญชีให้พ่อ และ Paula น้องสาวคนกลางก็ได้เรียนหนังสืออย่างที่ผู้หญิงไม่ควรเรียน ซึ่งประเด็นซึ่งกลายเป็นปมของหนังสือนี้ก็สะท้อนภาพสังคมในทศวรรษที่ 14 ได้ดี ผู้อ่านในปัจจุบัน อาจจะไม่พอใจเมื่ออ่าน แต่จารีตของสังคมก็เป็นเช่นนั้นจริง ๆ ไม่ใช่หรือ ดูอย่างปัจจุบันที่สิทธิเสรีภาพของผู้หญิงก็ยังไม่เทียมเทียบผู้ชายได้เลย

นักวิจารณ์และนักอ่านจำนวนมากบอกว่าเป็นตัวร้ายที่น่าหงุดหงิด อ่านแล้วโมโห เพราะนอกจากจะเป็น sexist แล้ว ยังบ้าอำนาจ และมักแก้ปัญหาด้วยการใช้กำลัง ส่วนตัวก็รู้สึกเช่นนั้นบ้าง แต่ก็อดไม่ได้ที่จะรู้สึกว่าเป็นตัวละครที่น่าจับมาเป็นกรณีศึกษาอีกคน เพราะในใจเจ้าตัวมีแต่ความเกลียด เมื่อมาแก้ปัญหา ความเกลียดนั้นก็กลายเป็นหนทางออกด้วย โดยที่เจ้าตัวก็รู้ แต่ก็ไม่คิดจะแก้อะไร รู้แล้วไม่ทำ กับไม่รู้ไม่สนใจก็ไม่น่าจะแตกต่างกันมาก ว่าไหม?

แต่นั่นแหละ ตัวละครที่ได้รับรางวัลฉันเกลียดแกมากที่สุดก็ยังไม่ใช่ Cezar อยู่ดี (จะว่าไป แบบสงสัยการใช้ชื่อนี้มีที่มา หรือ agenda อย่างไรหรือไม่ พูดถึง Cesar Borgia อยู่หรือเปล่าคะ? – แต่คงไม่ใช่!) แต่เป็นพี่สาวคนโต Titiana ต่างหาก เพราะเมื่อเธอไปตกหลุมรักชายหนุ่มจากต่างภพนั้น เธอปล่อยให้ความรัก ห้วงคำนึง และความลุ่มหลงกลายมาเป็นทุกอย่างในชีวิต และละเลยไม่ใส่ใจหน้าที่และความรับผิดชอบใด ๆ ที่เธอพึงมีพึงทำไป โดยที่ซ้ำร้าย ห้วงคำนึงนั้นก็ได้กัดกินและทำลายเธอไปเสียด้วย ไม่ว่าจะเป็นทั้งความคิด ความอ่าน หรือแม้แต่ตัวเธอเองในที่สุด ทั้ง ๆ ที่อายุก็ไล่เลี่ยกัน แต่ Titiana กับ Jenica ก็เลือกที่จะใช้ชีวิตต่างกัน ครั้งหนึ่ง Titiana เคยบ่นว่าอยากเป็นให้ได้อย่างน้องสาวคือ เป็นคนพึ่งพาได้ (The Sensible one) มากกว่าจะเป็นแค่คนรูปสวย (Pretty one – จะหาคำจริง ๆ ในหนังสือมาให้วันหลัง) แต่เธอก็ได้แต่บ่นและไม่ทำอะไรเลย โดยที่ทิ้งภาระการดูแลครอบครัวและบ้านที่มีร่วมกันไปให้ Jenica เพียงคนเดียว

อดสงสัยว่าน้องคนกลาง Paula ซึ่งเป็นเด็กรักเรียน ตั้งใจหาความรู้ น่าจะมีบทบาทการแบ่งเบาภาระในบ้านมากกว่าที่ควรจะเป็น โดยเฉพาะเมื่อคำนึงจากความรู้ที่มี ก็เลยเกิดตั้งคำถามว่าเป็นเพราะเหตุใด เพราะพี่สาวสองคนอยู่ในวัยที่โตกว่า และดังนั้นน่าจะมีบทบทบาทและรับหน้าที่ดูแลบ้านไปกับแค่สองคนหรือ หรือว่าความรู้ที่เธอมีจะเป็นแค่ความรู้ในตำรา และนอกบริบทที่จะเป็น จนไม่เกิดประโยชน์ ถ้าจะใช้ในการดูแลบ้าน การทำความสะอาด การหุงหาอาหารในแต่ละวัน

จริง ๆ แล้วป่าเองยังมีความลับอีกเยอะ แต่ตัวละครที่น่าสนใจมีมาก อย่าง Costin ชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างหน้ามือเป็นหลังมือ และกลับมาเป็นอย่างเดิมในท้ายที่สุดแล้ว จะมีผลอะไรกับจิตใจเจ้าตัวไหมหนอ การที่เคยทำได้ทุกอย่าง ไม่กลัวทุกสิ่ง เมื่อต้องไปใช้ชีวิตในสภาพที่ไม่ใช่ตัวเองอย่างสิ้นเชิง ตอนนี่สิ่งเหล่านั้นจะเป็นสิ่งที่คอยกัดกิน หรือจะเป็นสิ่งที่ให้เห็นถึงศักยภาพที่อาจมีต่อไปได้กัน แต่อย่างน้อย จุดอ่อนและข้อบกพร่องเล็ก ๆ ในเรื่องตอนจบ ก็แสดงให้เห็นว่า เจ้าตัวก็เป็นคน ที่จะไม่สมบูรณ์แบบพร้อมอย่างเจ้าชายในนิทาน ..... ซึ่งก็สงสัยต่อว่า แล้วเด็กที่อ่านเกี่ยวกับเจ้าชายสมบูรณ์แบบมาตลอดจะคิดอย่างไร

อย่างไรก็ตาม ตัวละครที่ชอบที่สุด ก็คือ Tadeusz หัวหน้าเหล่า Night People นะ ถึงแม้จะมีบทบาทไม่มากก็ตามที (น่าเสียดาย!) ในเรื่อง Tadeusz พยายามล่อลวงและหลอกล่อตัวเอกคือ Jenica ให้เลือกเส้นทางที่สบาย และให้ใช้ความปรารถนาความต้องการของตนเป็นเกณฑ์ ซึ่งตัวละครในเรื่องก็เลยทั้งพูดจริงบ้างโกหกบ้าง รวมไปถึงทั้งพูดความจริงบางส่วนก็ด้วย ก็เลยทำให้สนุกในการคิดตามและคิดต่อ อย่างไรก็ตาม แง่หนึ่งมันก็เหมือนกับการเลือกใช้ชีวิต ว่าเราจะเลือกเส้นทางที่ลำบาก แต่ว่าซื่อสัตย์ และอยู่ในคุณธรรม หรือว่าจะเลือกความสบาย แม้ว่าจะต้องชดใช้ให้กับความเพลี่ยงพล้ำต่ออำนาจความต้องการนั้นในภายหลัง หรือแม้แต่จะให้คนอื่นต้องเดือดร้อนหรือไม่อย่างไร

ป้าแม่มด Draguta ก็เป็นตัวละครอีกตัวที่สนุกสนานไปกับการปั่นหัวตัวละครอื่น ซึ่งเพราะมีอำนาจมาก บางครั้งก็เลยมักจะทำอะไรในลักษณะตามใจฉันเล่นสนุกไปหน่อย ซึ่งบางทีก็ไม่ชอบว่าด้วยความที่มีอำนาจมาก และรู้มากก็คิดว่าคนอื่นจะต้องเลือกหนทางที่ถูกที่ควรอย่างที่ตัวเองต้องการไปด้วย หรือแม้แต่วางการบ้านให้ตัวละครในเรื่องคิดตาม เดินตาม ... แต่อีกแง่หนึ่งก็อาจเป็นเพราะเชื่อในศักยภาพที่ว่าทำได้ และสามารถของคนอื่นได้ไหมหนอ?

อย่างไรก็ตาม ก็ได้สั่งเล่มต่อที่คิโนะไว้แล้ว เท่าที่หาดูพบว่า Cybele's Secret จะพูดถึงเกี่ยวกับ Paula น้องคนที่สาม สนุกหรือไม่อย่างไรก็คงรู้กัน

ปล. งวดนี้เขียนยาวชะมัด!

ปล. เกือบลืมไปเลย ว่าชอบปกมาก คนวาด คือ Kinuko Y. Craft วาดได้สวย และเก็บรายละเอียดของหนังสือดีมาก ๆ โดยเฉพาะถ้าเทียบกับการเลือกปกวาดปกของหลาย ๆ คนทีหน้าปกกับเนื้อหาข้างในไม่ได้ไปทางดียวกันแต่อย่างใด งานวาดของเจ้าตัวค่อนข้างเป็นเอกลักษณ์ ดูนุ่ม สวยเย็น และมีมิติของเวทย์มนต์อยู่ในตัว เห็นงานครั้งแรกจากปก Od Magic แต่เล่มนี้สวยกว่ามากจริง ๆ .. ถึงขั้นว่าหลงรักงานเลย :D :D :D

เพิ่มเติม (150209)

อ่าน Cybele's Secret แล้วชอบมากๆๆ ดูวิจารณ์ได้ ที่นี่